Meindert Fennema: domme rendementsdenker

Over deze gepensioneerde hoogleraar hebben we het al eerder gehad: hij vindt de corrupte lokale bestuurder Jos van Rey zielig. Hij begrijpt niet hoe de euro werkt en begrijpt so-wie-so niet hoe de EU werkt. Vanochtend mocht hij in mijn krant zijn mening geven over het rendementsdenken in het hoger onderwijs. Dat een opleiding met twee studenten volgens hem geen bestaansrecht heeft, daar kunnen we het nog over eens zijn. De financiering van zo’n studie zonder studenten gaat ten koste van andere opleidingen met wel genoeg studenten. Maar dan begint hij te zeuren dat studenten wel moeten werken. “Je hebt de morele verplichting om binnen afzienbare tijd af te studeren en hard te werken,” zegt hij. Ja, ook mee eens. Hij lijkt echter niet op de hoogte te zijn van het hoogte (of eigenlijk diepte-)punt in het Nederlandse rendementsdenken, namelijk de zogenaamde prestatieafspraken tussen de minister en het hoger onderwijs. Die afspraken kunnen er makkelijk toe leiden dat studenten juist minder hard hoeven te werken. Ga maar na, de instellingen moeten minder studenten laten zakken voor hun tentamens (dat is het hogere bachelor-rendement). Dat betekent (en zelfs de Tweede Kamer had dat door, behalve de VVD van Halbe ‘Jupiter’ Zijlstra) dat de normering minder streng moet worden, zodat de studenten eerder kunnen slagen voor hun tentamens. Maar als studenten eerder slagen voor hun tentamens, hoeven ze zich minder dan voorheen in te spannen. Het rendementsdenken van het ministerie (de prestatieafspraken) leidt dus wel tot meer afgestudeerden in een sneller tempo, maar leidt er ook toe dat de studenten minder hard hoeven te werken. Dit verband had gepensioneerd hoogleraar Fennema nog niet door. Het gaat er wellicht ook niet meer van komen. Hij heeft nog zo veel in te halen.